Discriminatie bij een sollicitatie?
Hoe wordt een claim vanwege leeftijdsdiscriminatie beoordeeld?
Essent plaatst een vacature voor de functie van Senior auditor sales. In het functieprofiel staat onder andere “minimaal 3 jaar ervaring als een internal auditor of externe accountant (BIG 4 ervaring is een pré)”. Een man solliciteert naar deze functie, maar wordt afgewezen met de mededeling ‘De hiring managers voorkeur gaat uit naar iemand met een BIG 4-achtergrond met 5 tot 10 jaar werkervaring’. De sollicitant reageert en schrijft ‘door nu te stellen dat de werkervaring 5 tot 10 jaar dient te zijn discrimineert u op indirecte wijze in leeftijd hetgeen bij wet verboden is’. Essent antwoordt daarop dat leeftijd bij de afwijzing geen rol heeft gespeeld.
De man dient een klacht in bij het College voor de Rechten van de Mens (CRM), dat de klacht gegrond verklaart omdat Essent jegens de sollicitant verboden onderscheid op grond van leeftijd heeft gemaakt. Met de voorkeur van Essent voor een kandidaat met 5 tot 10 jaar werkervaring worden met name oudere kandidaten uitgesloten omdat zij over het algemeen meer werkervaring zullen hebben dan jongere kandidaten, aldus het CRM.
Essent laat weten zich niet te herkennen in deze uitspraak en ziet ook geen reden om de sollicitant alsnog uit te nodigen voor een gesprek. De man stapt naar de kantonrechter, die zijn vordering afwijst, en vervolgens naar het hof Den Bosch.
Het hof stelt voorop dat uitspraken van het CRM geen bindende werking hebben, maar dat een van het CRM afwijkende beslissing wel deugdelijk gemotiveerd dient te worden gezien de specifieke deskundigheid van het CRM. In de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid (WGBL), die is gebaseerd op een Europese Richtlijn, is bepaald dat wanneer degene die meent dat in zijn nadeel een onderscheid is of wordt gemaakt als bedoeld in die wet en feiten aanvoert die dat onderscheid kunnen doen vermoeden, de wederpartij dient te bewijzen dat nìet in strijd met de WGBL is gehandeld.
Het hof komt op basis van het verloop van de sollicitatieprocedure tot de conclusie dat de voorkeur van Essent voor een kandidaat met 5 tot 10 jaar werkervaring (mede) een rol kan hebben gespeeld bij de afwijzing van de sollicitant, waarmee een vermoeden van onderscheid wegens leeftijd wordt aangenomen. Dat betekent dat het aan Essent is om te bewijzen dat niet in strijd met de WGBL is gehandeld. Essent heeft vervolgens voldoende onderbouwd aangetoond dat de langere werkervaring van de sollicitant geen rol van betekenis heeft gespeeld bij het verloop en de uitkomst van de selectieprocedure. Gelet op zijn opleiding en ervaring voldeed de sollicitant niet aan de formele functie-eisen en sloot zijn profiel ook niet aan bij de door Essent gestelde eisen voor de vacature.
Het is aan Essent, als werkgever, om te bepalen welke wensen en voorkeuren zij heeft voor de invulling van een functie. Ook is het aan Essent om op basis van die wensen en voorkeuren sollicitanten al dan niet uit te nodigen voor een gesprek, aldus het hof.
De conclusie is dat het gegeven dat de sollicitant meer dan tien jaar werkervaring had, geen rol van enige betekenis heeft gespeeld bij de beslissing van Essent om hem niet uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek of de functie niet aan hem aan te bieden. De vordering wordt ook in hoger beroep afgewezen.
Deze uitspraak laat zien welke dynamiek er kan spelen in zaken waarbij door een (meestal afgewezen) sollicitant een beroep op discriminatie wordt gedaan. Wanneer er bij de rechter het vermoeden post vast dat sprake kan zijn van discriminatie, wordt van degene die daarop wordt aangesproken verwacht dat deze bewijst dat van discriminatie geen sprake is. Dit kan tot een lastige bewijspositie leiden. Het is dan ook raadzaam om in sollicitatieprocedures zorgvuldig te communiceren over het functieprofiel en ook bij afwijzingen. Een werkgever kan dan in voorkomende gevallen verantwoording afleggen dat bij de selectie geen sprake is geweest van enige (wellicht onbewuste of onbedoelde) vorm van discriminatie. Het werk loont hier zijn meester!
