Seks en de dokter
Zorgverleners en seksueel grensoverschrijdend gedrag vormen een combinatie die voor grote problemen kan zorgen.
Een psychiater/psychotherapeut behandelt een patiënte, zelf psycholoog, vanwege een reeks ernstige life-events.
Na het uitwisselen van privé telefoonnummers, WhatsApp berichten en het samen tijdens een consult drinken van wijn ontstaat er een seksuele relatie.
Er vinden geregeld seksuele contacten plaats in de praktijkruimte, in de auto en bij de therapeut thuis.
De patiënte klaagt bij het tuchtcollege en verwijt de therapeut dat hij een seksuele relatie met haar is aangegaan terwijl zij psychisch aan de grond zat.
De therapeut erkent de seksuele relatie maar voert een aantal verzachtende omstandigheden aan.
Het tuchtcollege acht de klacht gegrond. De therapeut heeft in strijd gehandeld met de KNMG-richtlijn ‘Seksueel contact tussen arts-patiënt: het mag niet, het mag nooit’, de KNMG gedragsregels en de Beroepscode voor psychotherapeuten.
Bij de keuze van de op te leggen maatregel moet volgens het tuchtcollege de preventieve werking het uitgangspunt zijn en is ten minste een schorsing van de inschrijving in het BIG-register geboden.
In deze zaak is het tuchtcollege echter van oordeel dat er sprake is van verzwarende omstandigheden die een (nog) zwaardere maatregel rechtvaardigen.
Het tuchtcollege neemt in aanmerking dat de therapeut zichzelf ziet als slachtoffer van de avances van de patiënte, dat hij geen maatregelen heeft genomen ter voorkoming van escalatie en grensoverschrijdend gedrag en dat hij vertrouwelijke informatie over de toestand van de patiënte via zijn privé telefoon en WhatsApp heeft uitgewisseld.
Verder is het drinken van alcohol met een patiënte tijdens consulten onjuist en grensoverschrijdend.
Het tuchtcollege acht het recidiverisico niet uitgesloten, waarbij van belang is dat de therapeut geen intervisie heeft gezocht of op andere wijze hulp heeft gezocht toen hij in de situatie kwam dat hij gevoelens voor de patiënte ontwikkelde.
Het tuchtcollege legt de therapeut de zwaarste maatregel op die het wettelijk tuchtrecht kent, te weten doorhaling in het BIG-register van zowel de registratie als psychiater als van psychotherapeut en treft als voorlopige voorziening schorsing van de inschrijving in het register voor het geval beroep tegen de uitspraak wordt ingesteld.
De les die uit deze uitspraak kan worden geleerd is, dat een hulpverlener zich te allen tijde van een affectieve en seksuele relatie met zijn patiënt(e) moet onthouden. Als er sprake mocht zijn van wederzijdse verliefdheid dient de zorgverlener de behandelingsovereenkomst te beëindigen, want een therapeutische relatie gaat niet samen met een liefdesrelatie. De beëindiging dient op medisch verantwoorde wijze plaats te vinden, waaronder een zorgvuldige overdracht aan een andere hulpverlener. Verder dient de zorgverlener de ex-patiënt(e) voldoende tijd en gelegenheid te geven om weloverwogen en uit vrije wil een relatie aan te gaan. Deze periode dient zeker een paar weken te duren. Een patiënt mag niet meer in een afhankelijke positie verkeren. Het raadplegen van de KNMG-richtlijn verdient in dit soort lastige en vaak emotionele situaties sterke aanbeveling.
