27.02.2017
Tweede Kamer stemt in met Wet verplichte ggz
Op 15 februari jl. heeft de Tweede Kamer ingestemd met de Wet verplichte ggz (Wvggz). De Wvggz is de beoogde vervanger van de huidige Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz), wat betreft psychiatrische zorg. De Wet Bopz ziet daarnaast ook op psychogeriatrische zorg en zorg aan mensen met een verstandelijke beperking. Wat deze sectoren betreft zal de Wet Bopz worden vervangen door de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliƫnten (Wet zorg en dwang). Deze wet is al eerder aangenomen door de Tweede Kamer.
De Wvggz
Met de Wvggz streeft minister Schippers (Volksgezondheid) verschillende doelstellingen na:
- een sterkere rechtspositie voor mensen met een psychische stoornis die tegen hun wil zorg krijgen;
- het zo veel mogelijk voorkomen van dwang en het beperken van de duur van de dwang;
- zorg op maat voor de patiënt en aandacht voor maatschappelijke deelname;
- een hogere kwaliteit van zorg door multidisciplinaire voorbereiding.
Een belangrijk verschil tussen de Wvggz en de Wet Bopz is dat de rechter na inwerkingtreding van de Wvggz niet langer beslist over een (eventuele) gedwongen opname, maar ook beslist over de gedwongen zorg die mag worden toegepast. Vormen van gedwongen zorg die de Wvggz noemt zijn bijvoorbeeld: het toedienen van voeding en medicatie, het beperken van de bewegingsvrijheid en toezichtsmaatregelen.
In de Wvggz zijn de huidige (Bopz-)mogelijkheden voor gedwongen opname (rechterlijke machtiging en crisismaatregel) overgenomen. Een voorstel van de minister om hier een ‘observatiemaatregel’ aan toe te voegen is niet aangenomen door de Tweede kamer. Met de observatiemaatregel zou het mogelijk worden om mensen die verward gedrag vertonen verplicht drie dagen ter observatie op te nemen. In die tijd zouden professionals moeten besluiten of er behandeling nodig is en zo ja, welke behandeling. De maatregel stuitte echter, met name gelet op het verstrekkende (vrijheidsbeperkende) karakter, op veel onvrede onder Kamerleden en brancheorganisaties in de ggz.
De Wet zorg en dwang
De Wet zorg en dwang is gericht op mensen met dementie en mensen met een verstandelijke beperking. Net als de Wvggz wordt met de Wet zorg en dwang beoogd de rechtspositie van cliënten te verbeteren en gedwongen zorg zoveel mogelijk te voorkomen. Anders dan in de Wvggz is het beslissen over gedwongen zorg in de Wet zorg en dwang niet voorbehouden aan de rechter. De Wet zorg en dwang introduceert een stappenplan dat zorgverleners (multidisciplinair) moeten doorlopen zodra er geen overeenstemming met een cliënt en/of vertegenwoordiger is over vrijwillige zorg. Het uitgangspunt is: ‘nee, tenzij’: geen gedwongen zorg, tenzij het écht niet anders kan.
Voortgang
De volgende stap richting de inwerkingtreding van beide wetten is de behandeling van de wetten in de Eerste Kamer. De Eerste Kamer heeft eerder aangegeven de wetten in samenhang te zullen behandelen.
