Een drukke huisarts en een ongeduldige patiënte: een foute combinatie?
Hoe kijkt de medische tuchtrechter aan tegen een huisarts die in haast een beslissing neemt?
Een patiënte vraagt haar huisarts om een kinkhoestvaccinatie voor zwangeren, een preventieve vaccinatie die landelijk nog niet is ingevoerd. De patiënte komt voor de vaccinatie naar de praktijk. De huisarts is op dat moment bezig met een spoedgeval. Na een half uur geeft de patiënte boos aan beslist niet langer te willen wachten. De huisarts geeft vervolgens opdracht aan de assistente om het vaccin toe te dienen. Later komt de vrouw er achter dat zij is gevaccineerd met een vaccin dat is geregistreerd voor niet-zwangere vrouwen. De patiënte klaagt hierover bij de huisarts. De huisarts reageert niet waarna de patiënte zich laat overschrijven naar een andere huisarts.
De patiënte plaatst een kritische recensie op de website van Zorgkaart Nederland. Ook plaatst zij een bericht op Facebook bij een bericht van de huisartsenpraktijk. De huisarts reageert per mail met ongenoegen op de recensie en op het bericht op Facebook. Verder laat de huisarts de patiënte weten haar mogelijk juridisch aan te zullen spreken.
De patiënte beklaagt zich bij het Regionaal Tuchtcollege.
De klacht houdt in dat de huisarts heeft verzuimd de patiënte te informeren over het vaccin dat haar is toegediend en dat niet direct is gereageerd op de mail waarin de klacht kenbaar is gemaakt.
De huisarts verweert zich. Op de dag dat het vaccin zou worden toegediend was het beoogde vaccin (DKTP-RIVM) niet leverbaar. Na overleg met de apotheek en het RIVM werd een ander vaccin (DKTP) voorgesteld. Dit vaccin wordt ook aan jonge kinderen gegeven, inclusief hepatitis-B en influenza type B. De huisarts had met de assistente afgesproken dat hij eerst met de patiënte wilde spreken voordat het vaccin zou worden toegediend. Dat is er niet van gekomen. Het was die dag druk op de praktijk en de huisarts was bezig met een spoedgeval dat langer duurde dan verwacht. Na een half uur gaf de patiënte boos aan niet langer te willen wachten. De huisarts heeft vervolgens de assistente opdracht gegeven om het vaccin toe te dienen. Door alle hectiek en het gedrag van de patiënte heeft de beoogde voorlichting helaas niet plaats kunnen vinden, aldus de huisarts.
Het tuchtcollege overweegt dat er geen sprake is van informed consent. De patiënte wist niet dat zij een alternatief vaccin kreeg toegediend. De huisarts heeft door de hectiek van het moment aan de assistente toestemming gegeven voor het toedienen van het alternatieve vaccin. De patiënte wist alzo niet dat zij een alternatief vaccin kreeg toegediend en kon daarmee dus ook niet instemmen. De huisarts had, ondanks alle hectiek en het ongeduld van de patiënte, de patiënte moeten informeren over het alternatieve vaccin voordat het werd toegediend.
De klacht is gegrond. De huisarts krijgt de maatregel van een waarschuwing opgelegd.
Deze uitspraak illustreert, dat late, hungry, tired or angry allemaal ingrediënten zijn voor fouten of (bijna) ongelukken. Drukte in de praktijk, ongeduld bij of boosheid van de patiënt of een samenloop van deze omstandigheden mogen geen reden zijn om bij patiënten zonder voorafgaande uitleg en verkregen toestemming een behandeling in te zetten of – zoals hier – een vaccin toe te dienen. Haastige spoed blijkt ook hier niet goed.
