Houdt de tuchtrechter rekening met de Covid-pandemie?
Zorg verlenen in tijden van Corona
Een patiënte raadpleegt in de periode augustus 2019 tot augustus 2020 regelmatig haar huisarts en diens waarnemers met diverse klachten. De huisarts is in verband met de Corona virusuitbraak terughoudend met het ontvangen van patiënten in de huisartsenpraktijk. In een gesprek met de huisarts geeft de patiënte aan dat zij zich vaak afgescheept heeft gevoeld. De huisarts geeft uitleg en spreekt een dubbel consult af om de klachten nog eens samen te bespreken en een plan van aanpak te maken. De patiënte laat zich echter bij de huisarts uitschrijven en stapt naar het tuchtcollege (RTG).
Het RTG stelt het beoordelingscriterium dat in tuchtzaken wordt gehanteerd voorop. Dit houdt in dat het bij de tuchtrechtelijke toetsing van beroepsmatig handelen er niet om gaat of het handelen beter had gekund, maar om de vraag of de aangeklaagde beroepsbeoefenaar binnen de grenzen van een redelijke bekwame beroepsuitoefening is gebleven. Hierbij wordt rekening gehouden met de stand van de wetenschap op het moment van het klachtwaardig geachte handelen en met wat toen in de beroepsgroep ter zake als norm of standaard was aanvaard. Het handelen van de huisarts wordt mitsdien getoetst aan de professionele standaard. Verder staat, aldus het RTG, bij het antwoord op de vraag of de huisarts tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld het persoonlijk handelen centraal. Indien de klacht ook ziet op het handelen van andere betrokken zorgverleners, zoals de waarnemers van de huisarts, kan dat handelen de huisarts tuchtrechtelijk niet worden aangerekend.
Het RTG acht het handelen van de huisarts in deze kwestie niet onzorgvuldig. Achteraf gezien is het jammer dat pas in een vrij laat stadium duidelijk werd dat tussen de huisarts en de patiënte communicatieproblemen bestonden. Voor de patiënte was niet duidelijk wat de huisarts met zijn aanpak beoogde. Mogelijk hebben de beperkende maatregelen in verband met de uitbraak van het Coronavirus, waardoor de huisarts terughoudend is geweest met het ontvangen van patiënten in de huisartsenpraktijk, hieraan bijgedragen. Een tuchtrechtelijk verwijt valt de huisarts echter niet te maken. De klacht wordt als ongegrond afgewezen.
De professionele standaard is een dynamisch begrip. Het wordt – zoals wij juristen dat zo mooi kunnen zeggen – in iedere individuele casus toegespitst op de omstandigheden van het geval. In lastige tijden zoals nu de Covid-pandemie kan een zorgverlener geen ijzer met handen breken en zal deze moeten roeien met de riemen die hij of zij heeft. Dit betekent overigens niet dat slechte of ontoereikende zorg gegeven mag worden. Dat gedurende de Covid-pandemie niet altijd even gemakkelijk een fysiek consult mogelijk is, kan worden gezien als een ‘force majeure’ of zo u wilt een ‘act of God’ die een arts niet altijd euvel kan worden geduid. Een beetje improvisatie bij de arts en een beetje begrip bij de patiënt is soms nodig om (samen) tot een goede en werkbare oplossing te komen, zeker in tijden van Corona. Ongebruikelijke tijden vragen nu eenmaal om flexibele oplossingen.