Kritiek op de Critical View of Safety
Waar let de tuchtrechter op als een arts-assistent een galgblaasoperatie doet?
Bij een patiënt wordt door een arts-assistent in het vijfde jaar van haar opleiding tot chirurg een galblaasoperatie uitgevoerd. Tijdens de operatie blijkt dat sprake is van een cholecystitis (galblaasontsteking). De arts-assistent vraagt haar superviserend chirurg te hulp. De chirurg kijkt op de operatiekamer op afstand mee voordat de clips worden gezet. In maanden tot jaren daarna ontwikkelt de patiënt levercirrose. Vier jaar na de operatie komt de patiënt te overlijden. De echtgenote dient een klacht in tegen de arts-assistent en de chirurg. Zij stelt dat de leverklachten een gevolg zijn van de uitgevoerde galblaasoperatie. De chirurg zou bovendien tekort zijn geschoten in zijn regiefunctie.
Het tuchtcollege overweegt allereerst dat het niet ongebruikelijk is dat specialisten behandelingen geheel of gedeeltelijk zelfstandig onder hun supervisie door arts-assistenten laten uitvoeren. Dit is een belangrijk aspect in de opleiding van arts-assistenten. De betrokken arts-assistent had voldoende ervaring en deskundigheid om de operatie zelfstandig te doen. Bovendien kon zij bij complicaties bijstand van haar supervisor vragen, wat zij ook heeft gedaan. Wat het verwijt betreft dat tijdens de operatie de Critical View of Safety (CVS) niet zou zijn bereikt voordat tot het clippen en het doornemen van de structuren is overgegaan, overweegt het tuchtcollege het volgende. Weliswaar staat in het operatieverslag niet met zoveel woorden vermeld dat de CVS is bereikt maar uit de feitelijke beschrijvingen in het verslag en de verklaringen van de arts-assistent en de supervisor blijkt dat die daadwerkelijk is bereikt. Voldoende is aangetoond dat zowel de arts-assistent als de chirurg voor het clippen van de structuren de CVS hebben geïdentificeerd. De klachten tegen de arts-assistent en de chirurg worden als ongegrond afgewezen.
Deze uitspraken bevestigen het belang van goede samenwerking tussen arts-assistenten en hun supervisors, een open communicatie met de patiënt en het belang van een adequate verslaglegging. Voor patiënten is het belangrijk dat zij weten wie de operatie uitvoert: de betrokken specialist zelf of een arts-assistent onder supervisie. Een arts-assistent moet, ook al is deze aan het einde van de opleiding, bij vragen of problemen laagdrempelig de supervisor te hulp kunnen vragen.
Ten slotte moet uit een operatieverslag duidelijk kunnen worden opgemaakt of – zoals hier van belang was – de juiste structuren zijn geïdentificeerd voordat de operatie wordt vervolgd of voltooid. In deze tuchtzaken konden de arts-assistent en de chirurg op al deze drie punten aantonen dat volgens de professionele standaard was gehandeld. Voor patiënt en arts geldt ook hier: safety first!
