16.09.2020
Medisch specialist: (te) druk op de afdeling? Trek tijdig aan de bel
Patiënte is in het ziekenhuis bevallen van een levenloos kindje. Zij dient tegen de dienstdoende gynaecoloog een tuchtklacht in en verwijt de gynaecoloog – kortgezegd – dat hij nalatig heeft gehandeld door tijdens de bevalling niet tijdig en adequaat in te grijpen.
Bij patiënte was sprake van een risico-zwangerschap (groeiachterstand van de baby en te weinig vruchtwater, waarbij mogelijk sprake was van placenta-insufficiëntie). Patiënte werd op 1 mei 2009, aan het begin van de middag, opgenomen in het ziekenhuis. Gedurende de dag waren er CTG-afwijkingen, was patiënte onrustig en had zij angst en pijn. De dienst van de gynaecoloog begon om 17:00 uur. Uiteindelijk is rond 23:00 uur besloten tot een spoedsectio. Tijdens de voorbereiding daarvan beviel patiënte van een levenloos kind. Reanimatie mocht niet baten.
De gynaecoloog stelt zich toetsbaar op en erkent dat de tegen hem ingediende klacht gegrond is. Hij geeft toe dat er fouten zijn gemaakt, die hij achteraf niet goed kan verklaren.
Vanwege drukte op de afdeling is er geen overdracht geweest tussen de gynaecoloog en de eerder dienstdoende collega. De gynaecoloog heeft aan het begin van zijn dienst wel overlegd met de arts-assistent (eerstejaars AIOS gynaecologie, tegen wie patiënte ook een tuchtklacht heeft ingediend). Hier had de gynaecoloog volgens het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Zwolle geen genoegen mee moeten nemen.
De gynaecoloog heeft het beleid van de eerder dienstdoende collega aangehouden, zonder dat te heroverwegen. Het college rekent de gynaecoloog dat zwaar aan. Het college vindt het niet begrijpelijk dat de gynaecoloog de CTG’s als goed beoordeelde en de beslissing nam om patiënte rustgevende medicatie te geven en de bevalling over de nacht heen te tillen. Daarbij benadrukt het college dat de gynaecoloog tijdens zijn dienst hoofdverantwoordelijke was, ook voor het handelen van de arts-assistent en de verpleegkundigen.
De gynaecoloog heeft patiënte voor de spoedsectio niet persoonlijk gezien. Hij had een drukke dienst, werd geconfronteerd met grote drukte op de OK en is (vermoedelijk daardoor) steeds afgegaan op de bevindingen van de arts-assistent, die hij superviseerde. Dat neemt de klachtwaardigheid van het handelen volgens het college niet weg.
In het ziekenhuis vond geautomatiseerde melding aan de huisarts plaats. Of dat ook in dit geval is geweest, is niet meer na te gaan. Het college overweegt dat in een voor een patiënt ingrijpend en dramatisch verlopen geval als dit, het op de weg van de dienstdoende specialist – in dit geval de gynaecoloog – ligt de huisarts persoonlijk te informeren, bij voorkeur telefonisch.
Het college verklaart de klacht gegrond. Volgens het college is sprake van meerdere beslissingsfouten op achtereenvolgende momenten, die ieder op zich en in hun samenhang op voorhand al een toenemend risico inhielden voor het ongeboren kind.
Het college volstaat, mede gelet op de toetsbare opstelling van de gynaecoloog en het feit dat hij inmiddels met pensioen is en niet meer BIG-geregistreerd, met een berisping.
Bij het bepalen van de zwaarte van de maatregel beklemtoont het college dat de drukte op de afdeling weliswaar de druk op de gynaecoloog zelf vergrootte, maar dat dit hem niet ontslaat van de verantwoordelijkheid professioneel te blijven oordelen en beslissen. Aandachtspunt voor de praktijk: naar oordeel van het college mag van een professional worden verwacht dat hij bij de verantwoordelijken (tijdig) aan de bel trekt als het werk niet meer op verantwoorde wijze te bolwerken zou zijn.
NB. In de lezenswaardige uitspraak tegen de AIOS geeft het tuchtcollege een handig overzicht over de wijze van tuchtrechtelijke toetsing van AIOS en supervisor.
