Zorginstelling verplicht tot instellen lokale cliëntenraad
Goede zorg is zorg die is afgestemd op de behoefte van de patiënt. Om kwalitatieve persoonsgerichte zorg te kunnen leveren, is het belangrijk dat mensen die zorg krijgen, daarover kunnen meepraten en meebeslissen. Medezeggenschap via de cliëntenraad is daarvoor een goed middel.
Per 1 juli 2020 regelt de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) de rechten van cliëntenraden in zorginstellingen. Op basis daarvan is een cliëntenraad verplicht in een zorginstelling waar cliënten wonen als er meer dan 10 personen zorg verlenen. In andere zorginstellingen is een cliëntenraad verplicht als er meer dan 25 personen zorg verlenen. Wanneer een zorginstelling meerdere locaties in stand houdt, is de zorginstelling in beginsel verplicht om voor elk van die locaties een cliëntenraad in te stellen, tenzij een voor een locatie representatief te achten delegatie van (vertegenwoordigers van) cliënten heeft aangeven hieraan geen behoefte te hebben of dit in redelijkheid voor een of meer van die locaties niet is aangewezen.
In een recente zaak bij de Landelijke Commissie voor Vertrouwenslieden (LCvV) hebben de zorginstelling en een representatieve delegatie van vertegenwoordigers van cliënten de vraag aan de LCvV voorgelegd of voor locatie X een lokale cliëntenraad moet worden ingesteld.
Feiten & omstandigheden
Een delegatie van vertegenwoordigers van cliënten heeft eind 2021 de raad van bestuur verzocht tot het instellen van een lokale cliëntenraad. Hierop is afwijzend gereageerd met de motivering dat de zorginstelling een erkende en vastgestelde medezeggenschapsstructuur kent bestaande uit de centrale cliëntenraad, regioraden en clusterraden. De formele medezeggenschap voor locatie X wordt daarmee al behartigd door de clusterraad en op overstijgende gebieden door de centrale cliëntenraad.
Medio 2022 zijn zeven van de tien cliënten van locatie X, als gevolg van een beleidswijziging, verhuisd. De drie thans nog resterende cliënten moeten ook gaan verhuizen. De vertegenwoordigers van deze cliënten verzetten zich daartegen. De drie cliënten wonen al tientallen jaren bij elkaar en willen zowel bij elkaar blijven als deze locatie niet verlaten. De vertegenwoordigers menen dat deze belangen onvoldoende zijn meegewogen. Reden waarom de afwijzing van het verzoek tot het instellen van een lokale cliëntenraad aan de LCvV wordt voorgelegd.
Oordeel LCvV
De LCvV oordeelt dat de argumenten van de raad van bestuur tot afwijzing van het verzoek niet voldoende overtuigen en dat dus een lokale cliëntenraad moet worden ingesteld. Redengevend daarvoor is dat ter zitting is gebleken dat in de praktijk op locatie X sprake is van een per december 2022 gestaakt groepsoverleg en dat de clusterraad, die de belangen van deze locatie geacht wordt te behartigen, al enige tijd niet operationeel is. Dat de belangen van de cliënten van locatie X daadwerkelijk en concreet zijn behartigd binnen de bestaande medezeggenschapsstructuur is dan ook onvoldoende gebleken.
De LCvV merkt wel op dat de huidige situatie qua zorgverleners en bezetting niet representatief is te achten. Reden waarom de LCvV de zorginstelling zes maanden de tijd geeft om aan de uitvoering van de verplichting tot het instellen van een lokale cliëntenraad gevolg te geven.
Les voor de praktijk
Wanneer u een verzoek krijgt tot het instellen van een lokale cliëntenraad, is het raadzaam na te gaan of de belangen van die locatie daadwerkelijk en concreet door de reeds aanwezen medezeggenschapsorganen wordt vertegenwoordigd. Is dat niet het geval? Dan doet u er verstandig aan alsnog een lokale cliëntenraad in te stellen.
