Huisarts, wees (en blijf) alert!
Huisartsen hebben een uitdagend vak en moeten vaak afgaan op hun intuïtie, het zogenaamde pluis/niet-pluisgevoel. De differentiaaldiagnose van de huisarts – waarin de meest waarschijnlijke diagnoses worden gerangschikt – is een complex veld vol afwegingen. Achteraf is het wellicht makkelijk om kritiek te leveren op een (gemiste) diagnose, terwijl de gepresenteerde klachten destijds geen aanleiding gaven om de uiteindelijke diagnose te overwegen. Maar wat als de klachten en omstandigheden wél aanleiding hadden moeten zijn om een bepaalde diagnose te overwegen? Dat een verkeerde afweging verstrekkende gevolgen kan hebben, blijkt uit de recente uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege (RTG).
In deze zaak bezocht de beklaagde huisarts een patiënte thuis vanwege hevige rugpijn, buikpijn en kortademigheid. De klachten leken sterk op de klachten die patiënte vijf jaar eerder had ervaren bij een niersteenaanval. Tijdens het huisbezoek herkende de huisarts de klachten opnieuw als passend bij een niersteenaanval.
Later die dag belden verschillende familieleden naar de huisartsenpraktijk. De zoon van patiënte meldde dat patiënte bij een eerdere niersteenaanval een bloedvergiftiging had gekregen en toen op de intensive care was beland. Ook de partner van patiënte (en tevens klager) nam contact op omdat hij zich zorgen maakte over haar benauwdheidsklachten en het gorgelende geluid dat zij maakte. Na overleg met de huisarts liet de assistente weten dat klager het nog even moest aankijken en bij toename van de klachten opnieuw contact moest opnemen.
Diezelfde avond werd patiënte plotseling onwel en overleed kort daarna. Uit de obductie bleek dat zij een acute longontsteking had, mogelijk in combinatie met bloedvergiftiging.
Het RTG is van oordeel dat niet conform de professionele standaard is gehandeld. De huisarts had volgens het RTG een bredere blik moeten hebben op het algehele functioneren van patiënte. Naar aanleiding van de telefoontjes van de familieleden had hij uitgebreider onderzoek moeten doen, een tweede huisbezoek moeten afleggen en de diagnose moeten heroverwegen. Ook is de huisarts volgens het RTG tekortgeschoten in zijn dossierplicht. Zo ontbraken onder meer gegevens over het huisbezoek, zoals de algemene indruk, polssnelheid, ademhalingssnelheid, saturatie en longonderzoek. Daarnaast leek een telefonisch consult met de schoondochter, waarin ook zij haar zorgen uitte, later aan het dossier te zijn toegevoegd.
Deze zaak benadrukt het belang van volledige verslaglegging, alertheid bij signalen van familie/naasten en het voorkomen van tunnelvisie in de diagnostiek. Zelfs bij ogenschijnlijk duidelijke klachten is het belangrijk dat artsen een brede blik houden en actief nagaan of er andere, mogelijk ernstigere oorzaken kunnen zijn.
