Overeenkomst van opdracht met waarnemend intensivist kwalificeert als arbeidsovereenkomst (Deliveroo gezichtspunten)

Wat was er aan de hand?

In de aan de rechtbank Zeeland – West-Brabant voorgelegde zaak ECLI:NL:RBZWB:2024:4597 moest de kantonrechter zich uitlaten over de kwalificatie van een overeenkomst van opdracht tussen een (waarnemend) intensiveert op de intensive care en het ziekenhuis. Partijen hebben op 1 mei 2020 een overeenkomst van opdracht gesloten voor werkzaamheden vanaf 15 mei 2021 tot en met (toen) 14 mei 2021. Daarna is opnieuw een overeenkomst van opdracht gesloten voor onbepaalde tijd waarbij opdrachtnemer zich gedurende waarnemingsperiodes voor ten minste 6,75 uur gemiddeld per week beschikbaar stelde. Ook werd de opdrachtnemer lid van de vakgroep IC en de Vereniging Medische Staf van het ziekenhuis.

Als gevolg van het vertrek van twee intensivisten kwamen negen vacante vaste diensten per maand vrij in maart 2023 die moesten worden opgevuld. Er ontstond discussie aan wie deze vacante diensten zouden moeten worden toebedeeld, waarbij opdrachtnemer bezwaar maakte en aanvoerde dat de vakgroep IC hem had voorgedragen voor de uitbreiding van zijn diensten en sommeerde om deze diensten door hem te laten verrichten. Nadat dit werd geweigerd en discussie ontstond over het feit dat de toezegging zou zijn gedaan dat opengevallen diensten als eerste aan de vakgroepsleden zouden worden aangeboden, welke afspraak werd geschonden omdat deze aan externe waarnemers werd toebedeeld en partijen niet tot een oplossing kwamen, heeft het ziekenhuis de overeenkomst met onmiddellijke ingang beëindigd en is door de medisch specialist hiertegen een procedure gestart.

Procedure bij de kantonrechter

De medisch specialist vorderde in deze procedure een verklaring voor recht dat de rechtsverhouding tussen partijen diende te worden gekwalificeerd als een arbeidsovereenkomst als bedoeld in artikel 7:610 lid 1 BW. Ook werd een verklaring voor recht gevraagd dat de onmiddellijke opzegging onterecht was en er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd gold voor zes 24-uursdiensten per maand met een bruto salaris van € 20.991,–. Voorts werd vernietiging van het ontslag op staande voet verzocht, toelating tot het werk op straffe van een dwangsom, een veroordeling tot loondoorbetaling tot het moment waarop de arbeidsovereenkomst rechtsgeldig is geëindigd en proceskosten. Subsidiair werd aanspraak gemaakt op de gefixeerde schadevergoeding, de transitievergoeding en de billijke vergoeding, welke laatste € 627.291,- bruto zou zijn.

Kwalificatie vraag

In geschil is of de werkzaamheden kwalificeren als een arbeidsovereenkomst of dat hier sprake is van een overeenkomst van opdracht. De beoordeling daarvan vindt plaats op basis van het juridisch kader van artikel 7:610 lid 1 BW en de criteria die de Hoge Raad als toetsingskader heeft gegeven in het Deliveroo arrest Hoge Raad 23 maart 2023, ECLI:NL:HR:2023:443. Dit toetsingskader houdt in dat om te kunnen beoordelen of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden aangemerkt, door uitleg aan de hand van de Haviltex maatstaf – inhoudende dat het bij de uitleg aankomt op de zin die partijen redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij als te dien aanzien van elkaar mochten verwachten – waarbij moet worden vastgesteld welke rechten en plichten partijen zijn overeengekomen. Beoordeling vindt plaats aan de hand van de tien gezichtspunten die de Hoge Raad in het Deliveroo arrest heeft gegeven.

Beslissing kantonrechter

De kantonrechter kwalificeert de rechtsverhouding als een arbeidsovereenkomst in de zin van artikel 7:610 lid 1 BW en verklaart dat deze voor onbepaalde tijd geldt voor zes 24-uursdiensten per maand met een bruto maandsalaris van € 20.991,-, zoals verzocht door de medisch specialist. Het gegeven ontslag op staande voet wordt vernietigd en de verzochte wedertewerkstelling wordt toegewezen op straffe van een dwangsom, welke wordt gemaximeerd op € 250.000,–.

Deliveroo-gezichtspunten

De gezichtspunten van de Hoge Raad, die daarbij van belang kunnen zijn, betreffen:

De aard en duur van de werkzaamheden;
De wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald;
De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht;
Het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren;
De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen tot stand is gekomen;
De wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd;
De hoogte van deze beloningen;
De vraag of degene die werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt;
Ook kan van belang zijn of degene die werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen, bijvoorbeeld bij het verwerven van een reputatie, bij acquisitie, wat betreft de fiscale behandeling, en gelet op het aantal opdrachtgevers voor wie hij werkt of heeft gewerkt en de duur van waarvoor hij zich doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt;
Het gewicht dat toekomt aan een contractueel beding bij beantwoording van de vraag of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden aangemerkt, hangt mede af van de mate waarin dat beding daadwerkelijk betekenis heeft voor de partij die werkzaamheden verricht.

In deze zaak heeft de kantonrechter op basis van het toetsingskader van de Hoge Raad eerst vastgesteld welke rechten en plichten partijen zijn overeengekomen. Die basis was een overeenkomst van opdracht. Vervolgens is beoordeeld aan de hand van de rechten en plichten van partijen of de overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden gekwalificeerd.

Aan de hand van de hiervoor genoemde gezichtspunten kwalificeert de kantonrechter de overeenkomst als een arbeidsovereenkomst. Daarbij kwalificeert de werkrelatief volgens de kantonrechter op basis van vooral punt 1 t/m 4 en 8 als een arbeidsovereenkomst, waarbij vooral het ingebed zijn in de organisatie van het ziekenhuis doorslaggevend lijkt, naast de structurele relatie van partijen.

Met het oog op toekomstige wetgeving is van belang uw huidige contracten met ZZP-ers tijdig opnieuw te inventariseren en te (laten) beoordelen aan de hand van de feitelijke situatie en de geformuleerde gezichtspunten.

Meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met ons op!