Voortaan altijd de volledige appeltermijn gegarandeerd bij het instellen van tussentijds beroep tegen een tussenvonnis
Op 17 december 2021 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over het openstellen van tussentijds hoger beroep van een tussenvonnis. In deze uitspraak koppelt de Hoge Raad de appeltermijn niet langer aan het tussenvonnis waartegen wordt geappelleerd, maar aan het vonnis waarin het hoger beroep is opengesteld. Hierdoor is voortaan altijd een volledige appeltermijn gegarandeerd.
Hoe zit het ook al weer?
Als een rechter in zijn vonnis geen eindbeslissing geeft op alle geschilpunten, spreken we van een tussenvonnis. In beginsel kan alleen tegelijkertijd met het beroep tegen het eindvonnis, beroep tegen een tussenvonnis worden ingesteld. Op deze hoofdregel bestaan een aantal uitzonderingen. In de eerste plaats kan de rechter ambtshalve tussentijds hoger beroep openstellen. Dit doet de rechter dan in het tussenvonnis zelf. Daarnaast kunnen de partijen ook aan de rechter verzoeken om tussentijds hoger beroep open te stellen.
Wat was de situatie voor dit arrest?
Een dergelijk verzoek moest binnen de appeltermijn (dus meestal drie maanden, of in kort geding vier weken) worden gedaan, gerekend vanaf de dag van de uitspraak van het tussenvonnis waarvan beroep was opengesteld. Daarnaast moest binnen deze termijn ook het hoger beroep zijn ingesteld, ongeacht of de rechtbank al op het verzoek van (een van de) partijen had beslist. Dit volgt uit het arrest Ponteecen/Stratex van de Hoge Raad.
De rechter hoefde voor het openstellen van tussentijds hoger beroep geen apart tussenvonnis te wijzen; het hoger beroep mocht ook via een brief of een rolbeslissing worden opengesteld.
De beslissing van de rechtbank op een verzoek tot het openstellen van tussentijds hoger beroep kon niet altijd worden afgewacht, omdat de rechter een dergelijke beslissing niet altijd (ruim) voordat de appeltermijn was verstreken had genomen. Een partij was soms dus genoodzaakt om hoger beroep in te stellen terwijl de rechtbank nog niet op het verzoek had beslist en er dus het risico bestond dat het verzoek zou worden afgewezen.
Wat heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 17 december 2021 bepaald?
Op 17 december 2021 heeft de Hoge Raad een einde proberen te maken aan deze praktijk. In dit arrest heeft de Hoge Raad bepaald dat de rechter, zolang er nog geen eindvonnis is gewezen, op elk moment in de procedure tussentijds hoger beroep mag openstellen. Het openstellen van tussentijds hoger beroep mag niet meer per brief of rolbeschikking maar dient voortaan altijd bij vonnis te geschieden. De appeltermijn gaat vervolgens pas lopen vanaf de dag van de uitspraak van dit vonnis.
Belang voor de praktijk
Als gevolg van dit arrest gaat de appeltermijn voor het instellen van tussentijds hoger beroep dus pas lopen op het moment dat het tussentijds hoger beroep ook daadwerkelijk door de rechter is opengesteld. Hierdoor kan voortaan altijd eerst de beslissing van de rechtbank op het verzoek tot het openstellen van tussentijds hoger beroep worden afgewacht voordat het hoger beroep daadwerkelijk dient te worden ingesteld.
