Waarnemend oogarts geen deelnemer pensioenfonds PFZW ondanks oordeel belastingdienst over “de dienstbetrekking”
Wat was hier aan de hand?
Een oogarts heeft waarnemingswerkzaamheden verricht in de jaren 2001 tot en met 2007 gedurende verschillende periodes. Deze waarnemingswerkzaamheden werden verricht naast de (hoofd) functie als vrijgevestigd oogarts of als oogarts in loondienst. De oogarts heeft een procedure aanhangig gemaakt waarin hij stelt dat de waarneming krachtens arbeidsovereenkomst plaatsvond, op grond waarvan hij pensioenaanspraken zou hebben opgebouwd bij het pensioenfonds PFZW. Het pensioenfonds meent dat de werkzaamheden niet als werknemer zijn verricht en heeft om die reden geweigerd voor de betreffende periodes pensioenaanspraken aan de oogarts toe te kennen. Vervolgens is aan de kantonrechter verzocht voor recht te verklaren dat de waarnemend oogarts pensioenaanspraken heeft opgebouwd en een veroordeling van PFZW om de pensioenaanspraken daarmee te verhogen. De kantonrechter heeft de vorderingen afgewezen. De oogarts ging vervolgens in hoger beroep bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.
Oordeel van het hof
Het pensioenreglement van PFZW schrijft voor dat om deelnemer te zijn sprake dient te zijn van een arbeidsovereenkomst. Het hof over elke periode moet beoordelen of de oogarts op grond van een arbeidsovereenkomst de waarnemingswerkzaamheden uitvoerde. Het hof toetst deze vraag aan de hand van artikel 7:610 BW en de daarin genoemde vier elementen wil een overeenkomst als arbeidsovereenkomst kunnen worden aangemerkt: de arbeid dient persoonlijk te worden verricht gedurende zekere tijd tegen betaling van loon en in dienst van een andere partij (de gezagsverhouding).
In eerste aanleg bleek bij de kantonrechter dat de oogarts over de verschillende periodes niet beschikte over genoeg documentatie om zijn gelijk te kunnen aantonen. In hoger beroep zijn stukken in het geding gebracht die grotendeels afkomstig waren van de belastingdienst die het standpunt had ingenomen dat de oogarts in alle periodes de waarneming verrichtte op basis van een arbeidsovereenkomst. Op basis hiervan is ook een naheffing voor de loonbelasting met boetes opgelegd. Dit was ook aanleiding voor de oogarts om pensioenaanspraken bij PFZW te claimen.
Het hof overweegt dat niet doorslaggevend is dat de belastingdienst heeft geoordeeld dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. De burgerlijke rechter moet dat immers zelfstandig vaststellen en is daarbij niet gebonden aan het oordeel van de belastingdienst. Het hof geeft in hoger beroep een oordeel over vijf verschillende periodes waarin de waarnemingswerkzaamheden zijn verricht. Het hof komt tot het oordeel dat de oogarts er niet in geslaagd is om aan te tonen dat sprake is van een arbeidsovereenkomst en bekrachtigt het vonnis van de kantonrechter.
Daarbij zijn de volgende elementen over de betreffende periodes door het hof meegewogen:
- het ontbreken van een schriftelijke overeenkomst waarin de verplichtingen over een weer zijn neergelegd;
- het feit dat de oogarts de vergoedingen voor zijn werkzaamheden zelf periodiek heeft gedeclareerd;
- niet gebleken is dat in geval van ziekte zou worden doorbetaald;
- Er waren geen aanwijzingen voor een gezagsrelatie. Het overgelegde rooster maakte daarin geen verschil;
- het ontbreken van loonstroken;
- het periodiek in rekening brengen aan het ziekenhuis van het honorarium op basis van declaraties waarbij geen loonheffing sociale premies in rekening zijn gebracht;
- het onbezoldigd verrichten van werkzaamheden gedurende een periode.
De belastingdienst en de civiele rechter oordelen in deze zaak verschillend over de vraag of sprake was van een arbeidsovereenkomst. Hoewel dit de rechtszekerheid niet bevordert, gebeurt dit vaker.
Het arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden vindt u hier.
