Hoge Raad: girale betalingen van een debetsaldo kunnen niet worden teruggevorderd door de curator
In een eerdere bijdrage ben ik aan de hand van de conclusie van A-G Snijder in de zaak Royal FloraHolland/Wittekamp q.q. ingegaan op het leerstuk dat ziet op de terugvordering door de curator van girale betalingen die dateren van na datum van faillissement. Op 28 januari jl. heeft de Hoge Raad arrest gewezen in deze zaak (ECLI:NL:HR:2022:80). In deze bijdrage bespreek ik de kern van dit arrest.
Allereerst heeft de Hoge Raad de wettelijke systematiek rondom het fixatiebeginsel nogmaals uiteengezet. Het komt er kortgezegd op neer dat het fixatiebeginsel beoogt aan de schuldeisers bescherming te bieden tegen een vermindering van het actief van de boedel en tegen een vermeerdering van het passief van de boedel, waardoor de uitkering in het faillissement voor de schuldeisers lager wordt.
De uitwerking van het fixatiebeginsel is dan ook dat de curator betalingen aan een schuldeiser die na datum faillissement zijn verricht, kan terugvorderen voor zover die betaling resulteert in een vermindering van het actief van de boedel, dan wel een vermeerdering van het passief van de boedel.
Wanneer een betaling aan een schuldeiser vanaf een debetsaldo wordt verricht, is van geen van deze beide situaties echter sprake. Allereerst heeft de betaling niet geresulteerd in een afname van het actief. De rekening van gefailleerde vertoonde ook voor de girale betalingen namelijk al een debetsaldo. Daarnaast is ook geen sprake van een vermeerdering van het passief van de boedel. De schuld van gefailleerde aan de bank is weliswaar toegenomen, maar de boedel is voor deze verbintenis niet aansprakelijk, nu de boedel hierbij niet is gebaat.
Gelet op het voorgaande komt de Hoge Raad tot de slotsom dat de curator girale betalingen van een debetsaldo die na faillissement zijn verricht niet bij de bank kan terugvorderen.
Mocht u het gehele arrest rustig willen nalezen, dan kunt u het arrest vinden via de onderstaande link:
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2022:80
