Gebrek aan soft skills leidt tot harde maatregel
Regionaal Tuchtcollege Zwolle, 12 januari 2024
De klaagster in deze tuchtzaak komt als moeder met haar zoontje bij de huisarts. De huisarts had het zoontje eerder vanwege gedragsproblemen verwezen naar een GGZ-instelling voor kinderen. Nadat de huisarts nadere informatie aan de instelling had verstrekt, laat de instelling weten het zoontje niet te kunnen behandelen omdat de problemen met de opvoeding te maken zouden kunnen hebben. De klaagster wil weten welke informatie de huisarts aan de instelling heeft doorgegeven. Het consult mondt uit in een vervelend gesprek dat escaleert, waarbij de huisarts laat weten de klaagster en haar zoontje niet meer te willen behandelen, laat de politie bellen en stuurt haar weg.
De klaagster stapt naar het Regionaal Tuchtcollege (RTG) met een bejegeningsklacht en produceert tijdens de tuchtzaak een geluidsopname van het (laatste gedeelte van het) consult.
Het RTG beluistert de geluidsopname en in de uitspraak wordt daaruit royaal geciteerd. Waar de huisarts aanvoert dat de klaagster zelf een belangrijk aandeel in het verloop van het gesprek heeft gehad, overweegt het RTG dat de huisarts de professional is van de partijen. Het valt de huisarts aan te rekenen dat het gesprek zo sterk geëscaleerd is en eindigde in een abrupte beëindiging van de behandelrelatie en het bellen van de politie om de klaagster uit de praktijk te verwijderen. Er was sprake van een eenzijdig conflict van de kant van de huisarts als gevolg van zijn eigen boosheid. Verder heeft de huisarts, ondanks dat de oplopende discussie lang duurde, genoeg tijd gehad om in te zien dat voortzetting van het gesprek op een ander moment beter was, gezien de bij hem oplopende emoties. Zo’n voorstel heeft de huisarts niet gedaan. De huisarts heeft ook niet op een andere wijze op enig moment de-escalerend gehandeld. Integendeel, uit de geluidsopname blijkt dat de huisarts zich gaandeweg volkomen verliest in zijn woede. Het moment waarop de huisarts even de spreekkamer verliet om aan de assistent te vragen de politie te bellen, had een moment kunnen zijn om tot bezinning te komen. Dat gebeurde evenwel niet.
Het RTG verklaart de klacht gegrond. Het RTG moet vervolgens bepalen of en zo ja, welke maatregel passend is. Hierbij let het RTG op de duur en de ernst van de grensoverschrijdende bejegening, de escalatie, de eenzijdige beëindiging van de behandelrelatie en het feit dat de huisarts niet een vervolggesprek heeft aangeboden om een en ander recht te zetten. Er sprake van ernstig verwijtbaar handelen, aldus het RTG. Verder heeft het RTG waargenomen dat de huisarts zijn eigen aandeel onvoldoende erkent. Hij legt steeds de schuld bij de klaagster. Het RTG is ook gelet op de houding van de huisarts op de zitting allerminst overtuigd geraakt van de oprechtheid van de spijtbetuiging die hij heeft gedaan. Het RTG neemt ook in aanmerking dat de huisarts eerder door de tuchtrechter een voorwaardelijke schorsing en een berisping is opgelegd voor onder andere onheuse bejegening. Eerdere intensieve begeleiding en behandeling hebben deze kwestie niet kunnen voorkomen. Het RTG concludeert dat de huisarts onvoldoende lerend vermogen heeft – en ook misschien niet de wil heeft – om zijn gedrag jegens patiënten blijvend aan te passen dat als professioneel wordt beschouwd. Nu de huisarts inmiddels de 70-jarige leeftijd heeft bereikt voorziet het RTG ook geen positieve ontwikkeling in de toekomst op dit terrein. Een en ander maakt dat de kans op herhaling als zeer groot wordt beschouwd.
De maatregel die de huisarts wordt opgelegd is doorhaling van de inschrijving in het BIG-register met als voorlopige voorziening een schorsing van de inschrijving totdat de beslissing tot doorhaling van de inschrijving onherroepelijk is geworden danwel in beroep is vernietigd.
Uit deze uitspraak volgt, dat zelfs een gegronde bejegeningsklacht tuchtrechtelijk verstrekkende gevolgen voor een hulpverlener kan hebben. Indien er sprake is van een ernstige vorm van grensoverschrijdend gedrag, met onvoldoende zelfreflectie en een kans op herhaling kan dat de tuchtrechter tot de conclusie brengen dat de patiëntveiligheid in het geding is en de zwaarste maatregel die het tuchtrecht kent moet worden opgelegd. Deze uitspraak illustreert ook, dat grensoverschrijdend gedrag een dynamisch begrip is dat aan de hand van de maatschappelijke ontwikkelingen nader kan worden ingevuld. Win dus door overreding en niet door geweld.