Grensoverschrijdend gedrag, en dan?
Centraal Tuchtcollege 14 augustus 2023, ECLI:NL:TGZCTG:2023:128
Een fysiotherapeut wordt door een patiënte beticht van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De klacht wordt in beide instanties gegrond verklaard en is gebaseerd op enerzijds de gedetailleerde verklaring van de patiënte over welke handelingen er zijn verricht en anderzijds op een door de fysiotherapeut ondertekende verklaring waarin hij de verweten gedragingen heeft erkend. Weliswaar is de fysiotherapeut op een later moment op de door hem getekende verklaring teruggekomen en heeft hij stellig betwist dat er van seksueel grensoverschrijdend gedrag sprake is geweest, maar de tuchtrechter acht het betoog van de fysiotherapeut niet geloofwaardig. Nu de fysiotherapeut een ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van de patiënte heeft gemaakt, op geen enkele manier blijk heeft gegeven zich bewust te zijn van het verwerpelijke van zijn handelen en daarvoor ook geen verantwoordelijkheid heeft genomen, acht de tuchtrechter de kans op herhaling zeker aanwezig. De inschrijving van de fysiotherapeut in het BIG-register wordt zowel door het Regionaal Tuchtcollege als in beroep door het Centraal Tuchtcollege doorgehaald. Behalve dat de inschrijving wordt doorgehaald, betekent dat volgens de tuchtrechter ook dat de fysiotherapeut het recht om weer in het BIG-register te worden ingeschreven wordt ontzegd.
Valt er uit deze uitspraak lering te trekken? In elk geval de les dat grensoverschrijdend gedrag tussen zorgverleners en patiënten/cliënten nooit is toegestaan. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de brochure van de IGJ: ‘Het mag niet, het mag nooit’. Gemiddeld komen er jaarlijks zo’n 30 zaken bij de tuchtrechter met als onderwerp ‘grensoverschrijdend gedrag’. Binnen die categorie zijn uiteraard vele variaties mogelijk. Grensoverschrijdend gedrag is nu ook een dynamisch begrip. Voor procespartijen is het veelal onvoorspelbaar wat de tuchtrechter – zowel in eerste aanleg bij het RTG als in beroep bij het CTG – in het geval van een gegronde klacht zal beslissen. De beslissing kan variëren van het niet opleggen van een maatregel, een waarschuwing, een berisping, een al dan niet voorwaardelijke schorsing met bijzondere voorwaarden met een proeftijd tot een al dan niet voorwaardelijke doorhaling in het BIG-register met een verbod op herinschrijving.
De motivering van deze beslissingen verschilt ook. Hangt de uitkomst af van wie er klaagt (de patiënt/cliënt zelf, een werkgever of de IGJ), van het type beroepsbeoefenaar (verpleegkundige, fysiotherapeut, psychiater, psychotherapeut e.a.), de couleur locale of een combinatie daarvan? Soms spelen erkennen van het verweten gedrag, zelfreflectie en verbetermaatregelen een rol bij het bepalen van de zwaarte van de maatregel en soms weer helemaal niet. Heeft een zorgverlener die stijf van de spanning gedurende een á twee uur op zitting bij de tuchtrechter niet goed uit zijn woorden komt en daardoor een slechte indruk maakt, meer kans op de zware maatregel dan een meer welbespraakte en keurig verzorgde collega? Het zou voor belangenbehartigers van zowel klagende als verwerende partijen en hun cliënten prettig zijn indien de tuchtrechter in de jurisprudentie meer lijn aanbrengt en handvatten biedt zodat zij zich beter op een procedure kunnen voorbereiden. Dat zou bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een gezichtspunten-catalogus. Voorspelbaarheid en zekerheid zijn voor alle partijen in dit verband van groot belang. Waag het wijs te zijn!
