ANIOS en supervisor op de korrel.
Regionaal Tuchtcollege Amsterdam, 14 november 2023
De klager in deze zaak breekt bij een val zijn elleboog en wordt in het ziekenhuis gezien door een ANIOS die onder supervisie van een orthopedisch chirurg werkt.
De patiënt vraagt om een operatie maar de orthopedisch chirurg laat via de ANIOS weten dat wordt gekozen voor een conservatieve behandeling met een afspraak na twee weken voor een gipswissel.
Na de gipswissel stelt de klager zich onder behandeling van een orthopedisch chirurg in Duitsland, die besluit te opereren.
De klager stapt naar de tuchtrechter en dient een klacht in tegen zowel de ANIOS als de supervisor. Voor deze blog is interessant de overwegingen van het Regionaal Tuchtcollege (RTG) ten aanzien van het informed consent.
Het RTG overweegt dat er zeker goede argumenten waren om te opereren, maar dat de beslissing om niet te opereren ook verdedigbaar was.
Hierbij wijst het RTG echter op artikel 7:448 BW, waarin is bepaald dat een hulpverlener en een patiënt samen beslissen over de behandeling. Dit relatiemodel, waarbij de patiënt meer een gesprekspartner is van de arts, houdt onder andere in dat een patiënt kan beschikken over informatie die hem in staat stelt te kiezen voor de voorgestelde behandeling of een eventueel alternatief. De patiënt moet dat ook kunnen bespreken met de arts en andersom. Het RTG kan uit het medisch dossier niet opmaken dat een dergelijk gesprek heeft plaatsgevonden nu daar niets is genoteerd over de eventuele inbreng van de klager, shared decision making of het verkrijgen van informed consent. De ANIOS was destijds 4 maanden werkzaam op de afdeling orthopedie. De orthopedisch chirurg was de supervisor van de ANIOS en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor het handelen van de ANIOS en voor het nakomen van de wettelijke verplichtingen tegenover de klager in het kader van de behandelingsovereenkomst. Tussen de orthopedisch chirurg en de ANOS was geen duidelijke taakverdeling afgesproken. Gezien de korte ervaring van de ANIOS kon van hem niet worden verwacht dat hij alle risico’s van een operatie en een conservatief beleid voldoende overzag. Het lag dan ook op de weg van de orthopedisch chirurg om de klager hetzij hierover zelf voor te lichten, hetzij de ANIOS goed te instrueren. Temeer, nu de orthopedisch chirurg wist dat de klager liever een operatie wilde.
De uitkomst van deze procedure is, dat de klacht tegen de orthopedisch chirurg gegrond is en hem door het RTG een waarschuwing wordt opgelegd. De klacht tegen de ANIOS wordt als ongegrond afgewezen, met als motivering dat er voor hem geen redenen waren om aan de beslissing van de superviserend orthopedisch chirurg te twijfelen of daarover nadere vragen te stellen.
In deze fraai gemotiveerde uitspraak benadrukt het RTG het belang van shared decision making. Was voorheen bij informed consent de arts leidend; tegenwoordig is het motto samen bespreken en samen beslissen. Wanneer een arts al dan niet in opleiding over weinig (praktijk-)ervaring beschikt om alle ins- en outs van een behandeling of een alternatief te overzien, rust er (ook) wat betreft de voorlichting aan de patiënt een grote(re) verantwoordelijkheid op de opleider/supervisor. Het RTG had in deze zaak van de supervisor verwacht dat hij in de voorlichting aan de patiënt het voortouw nam in plaats van dat aan de ANIOS alleen over te laten. Als je grenzen aangeeft kunnen mensen zich daarbinnen vrij bewegen.
