Mag de dokter ook (eens) klagen?
Regionaal Tuchtcollege Amsterdam, 4 april 2025
In deze tuchtzaak dient de dochter (= klaagster) een klacht in tegen een huisarts over de aan haar overleden moeder (= patiënte) verleende zorg. Deze klacht wordt door het Regionaal Tuchtcollege (RTG) ongegrond verklaard. Voor deze blog is interessant het klachtonderdeel dat ziet op schending van het beroepsgeheim door de huisarts. Wat was daarvoor de aanleiding?
De huisarts ontvangt na het overlijden van de patiënte een pittig geformuleerde e-mail van de advocaat van de familie. Hierin wordt de huisarts onder meer verweten het medisch dossier te hebben gemanipuleerd. Ook wordt de huisarts ervan beschuldigd dat door zijn nalatigheid de patiënte is overleden. De advocaat geeft aan niet uit te sluiten dat het overlijden van de patiënte het gevolg is van dood door schuld (art. 307 Wetboek van Strafrecht) en dat hij, als de huisarts niet rap zou antwoorden, namens de familie het Openbaar Ministerie zou vragen een strafrechtelijk onderzoek te starten.
De huisarts dient daarop een klacht tegen de advocaat in bij de deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. Bij de klacht wordt de e-mail van de advocaat met vermelding van de naam en de geboorte- en overlijdensdata van de patiënte gevoegd. De klaagster stelt dat de huisarts hiermee zijn beroepsgeheim heeft geschonden. In zijn reactie geeft de huisarts aan dat hij bijzonder was geraakt door de verstrekkende en ongefundeerde aantijgingen in de e-mail van de advocaat.
Het RTG overweegt dat het oog heeft voor de gevoelens van de huisarts naar aanleiding van de onjuiste aannames in en de toon van de e-mail van de advocaat. Dit laat echter onverlet, aldus het RTG, dat de huisarts vanwege zijn beroepsgeheim de gegevens van de patiënte in zijn klacht bij de deken had behoren weg te lakken. De huisarts erkent dat ook. Dit leidt ertoe dat het RTG de klacht gegrond verklaart maar de huisarts geen maatregel oplegt.
Deze uitspraak is een voorbeeld van een veelgestelde vraag: ben ik als zorgverlener vogelvrij of kan ik ook een klager of diens gemachtigde aanspreken als ik onterecht wordt aangeklaagd of onheus wordt bejegend? Het antwoord is in het algemeen: neen. Slechts als de klager of diens gemachtigde uitsluitend als doel heeft om met de klacht de zorgverlener op onrechtmatige wijze in zijn goede eer en naam aan te tasten zou een dergelijke (counter-)claim denkbaar zijn. De kans dat een dergelijke claim succes zal hebben is echter niet groot en haalt vaak meer overhoop dan wenselijk is. Dat nog afgezien van de energie en kosten die een dergelijke actie met zich brengt. Als door een zorgverlener dan toch wordt besloten om te klagen moet daarbij het beroepsgeheim wel in acht worden genomen, anders kan dan weer tot een klacht leiden. De gevolgen van woede zijn vaak veel ernstiger dan haar aanleiding.
